STOWARZYSZENIE REKONSTRUKCJI HISTORYCZNEJ 51 PUŁKU PIECHOTY STRZELCÓW KRESOWYCH
Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznej
51 pułku piechoty Strzelców Kresowych
ul. Czachowskiego 4
27-100 Iłża
Numer KRS: 0000299791
Numer REGON: 141339522
NIP: 796-282-38-20
Nasze Stowarzyszenie, wcześniej jeszcze jako Grupa Rekonstrukcji Historycznej 51 pułku piechoty Strzelców Kresowych, funkcjonuje od 2005 roku na terenie Iłży i okolic. Nasza siedziba mieści się w Iłży. Nawiązujemy do tradycji 51 pułku piechoty Strzelców Kresowych z Brzeżan. Pułk ten stoczył swoją największą a zarazem ostatnią bitwę w Wojnie Obronnej 1939 roku pod Iłżą, skąd pochodzi większość z nas. Założycielami i pierwszymi członkami Grupy byli: Tomasz Skiba, Krzysztof Polit i Tomasz Pietrzykowski. Wkrótce dołączyli kolejni członkowie oraz sympatycy. Postanowiliśmy nie ograniczać naszej działalności wyłącznie do rekonstrukcji historycznych ale również zająć się historią naszego regionu. Tak wytyczone cele skłoniły nas do przekształcenia naszej działalności w bardziej zorganizowaną formę.
Od 2008 roku działamy jako zarejestrowane Stowarzyszenie, skupiając w swoich szeregach kilkudziesięciu członków oraz wielu sympatyków z całej Polski. Jesteśmy w różnym wieku, na co dzień uczymy się bądź pracujemy w różnych zawodach, a tym co nas łączy to zamiłowanie do historii. Poprzez swoją działalność pragniemy przybliżyć Państwu historię obu wojen światowych, a przede wszystkim historię Wojska Polskiego z czasów dwudziestolecia międzywojennego. Statutowym celem Stowarzyszenia jest zrzeszenie osób zainteresowanych odtwarzaniem i podtrzymywaniem tradycji wojskowych i patriotycznych, wyposażenia, umundurowania, uzbrojenia i wyszkolenia ze szczególnym podkreśleniem Wojska Polskiego z lat 1918-1939 uwzględniając okres walki o niepodległość w latach 1914-1918 oraz okupacji niemieckiej i sowieckiej, a także ochrona miejsc pamięci narodowej.
Nasza działalność nie była by możliwa , lub byłaby znacznie utrudniona, gdyby nie wsparcie i pomoc jakie otrzymujemy od władz samorządowych Iłży, za co szczególnie chcielibyśmy podziękować. Szczególne podziękowania należą się również Panu Janowi Pietrzakowi– osoby której na co dzień nie widać ale to właśnie dzięki niemu powstają doskonałe repliki wyposażenia i uzbrojenia których używamy, a nasz sprzęt jest w doskonałym stanie technicznym.
W ramach naszej działalności współpracujemy z wieloma instytucjami i organizacjami min. Muzeum Regionalnym w Iłży, Muzeum Orła Białego ze Skarżyska Kamiennej czy Dolnośląskim Kołem Miłośników Brzeżan i Ziemi Podolskiej.
NASZE OSIĄGNIĘCIA
W kilku słowach chcemy przedstawić Państwu to co osiągnęliśmy przez ponad 10 lat istnienia Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznej 51 pułku piechoty Strzelców Kresowych. Przybliży to też szczegóły naszej działalności.
Inscenizacje historyczne
Corocznie bierzemy udział w wielu imprezach rekonstrukcyjnych na terenie całej Polski. Braliśmy udział w wydarzeniach rekonstrukcyjnych od Świnoujścia aż po zamek Czocha, dotyczących epizodów zarówno z czasów Wielkiej Wojny jak i II wojny światowej. W 2014 roku można było nas również zobaczyć poraz pierwszy za granicą – wzięliśmy udział w inscenizacji bitwy o Hummene z 1914 roku na zaproszenie kolegów ze Słowacji. Od tego czasu regularnie każdego roku pojawiamy się na inscenizacjach organizowanych na terenie Czech i Słowacji. W tym roku wybieramy się do Francji by wziąść udział w inscenizacij na historycznych polach pod Verdun oraz do Kowna na Litwie. Dzięki pomocy władz samorządowych organizujemy na terenie Iłży pikniki historyczne przybliżające wydarzenia z naszej lokalnej historii – bitwy pakosławskiej z 1915 roku, starcie członków POW z żandarmerią austriacką w 1918 roku, bitwy pod Iłża w 1939 roku czy bitew i potyczek oddziałów partyzanckich z okresu okupacji hitlerowskiej.
Produkcje filmowe
Dość często jesteśmy zapraszani do udziału w produkcjach filmowych. Można nas zobaczyć min. w filmie Jerzego Hoffmana „Bitwa Warszawska 1920”, serialu TVP „1920.Wojna i miłość”, teledysku grupy Sabaton „1:40”, filmie Juliusza Machulskiego „AmbaSSada”, filmie Łukasza Barczyka „Hiszpanka”, w odcinku „Bóg Wojny” z cyklu Przewodnik Historyczny Bogusława Wołoszańskiego, dokumencie "Gorlice 2015 - Wiek zabliźnił rany" autorstwa Przemysława Bednarczyka z TVP Historia, w odcinku pt. "Żołnierze Wielkiej Wojny" z serii Historia Żywa, dokumentach "Zapomniany Legion" i "Zagończyk" Przemysłwa Bednarczyka, filmie dokumentalnym ""Polska Góra była ich redutą - Kostiuchnówka 1916" w reżyserii Leszka Wiśniewskiego oraz reportażu "Powrót po 100 latach", filmie dokumentalnym zrealizowany w ramach projektu Fundacji Wiedza-Rozwój-Bezpieczeństwo pn. Kampania Edukacyjna "Polskie drogi do niepodległości" odcinek 2 "Błękitna Armia", sztuce Teatru Telewizji pt. "Inspekcja", teaserze "Sto lat Sztabu Generealnego Wojska Polskiego" w reżyserii Norberta Rudasia, filmie dokumentalnym "Błękitna Armia 1917 - 1919" w reżyserii Leszka Wiśniewskiego.
Miejsca pamięci narodowej
Dbamy także o okoliczne miejsca pamięci narodowej. Członkowie Stowarzyszenia porządkowali min. mogiłę powstańców styczniowych na Nowym Cmentarzu w Iłży czy groby żołnierzy Wojska Polskiego poległych w 1939 roku. Z inicjatywy Stowarzyszenia, w 100 rocznicę utworzenia Legionu Puławskiego, odbyło się odsłonięcie w Pakosławiu tablicy upamiętniającej poległych w bitwie pakosławskiej 42 legionistów. Tablica zawiera nazwiska i imiona poległych żołnierzy, które udało się ustalić dzięki współpracy z rosyjskim historykiem, Panem Walentinem Yuszko. Ponadto uczestniczyliśmy również w pracach archeologicznych w ruinach iłżeckiego zamku w roku 2009.
Dokumentowanie historii regionu
Dzięki zaangażowaniu członków Stowarzyszenia zgromadziliśmy wiele pamiątek materialnych związanych z historią Iłży oraz losami jej mieszkańców. Pamiątki te można oglądać na wystawach organizowanych przez Stowarzyszenie. Nasze zbiory to również szereg książek, opracowań, relacji, fotografii oraz wspomnień dotyczących Iłży. W tym miejscu chcielibyśmy podziękować wielu życzliwym osobom, których nie sposób wszystkich wymienić, a które skontaktowały się z nami przekazując relacje, wspomnienia oraz fotografie dotyczące 51 pułku piechoty czy też historii naszego regionu. W miarę wolnego czasu staramy się dzielić naszą wiedzą – w ciągu każdego roku bierzmy udział w pokazach i wykładach w szkołach oraz na zaproszenie różnych stowarzyszeń i organizacji.
Działalność wydawnicza
Szczególnie dumni jesteśmy z naszej działalności wydawniczej dokumentującej wydarzenia z historii miasta. Nakładem Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznej 51 pułku piechoty Strzelców Kresowych ukazały się następujące opracowania:
· Iłżecki wrzesień 1939’ wydanie I,
· Zapomniana bitwa. Pakosław 1915 wydanie I,
· Iłżecki wrzesień 1939’ wydanie II,
· Rok 1945 oraz pierwsze powojenne lata we wspomnieniach mieszkańców Iłży,
· Bitwa o Iłżę w powstaniu listopadowym,
· Zapomniana bitwa. Pakosław 1915 wydanie II,
Działalność edukacyjna
Na koniec warto wspomnieć o walorach edukacyjnych, jakie niesie ze sobą nie tylko czynne uczestnictwo w Stowarzyszeniu. Chociaż już samo uczestnictwo w rekonstrukcjach i inscenizacjach historycznych kierowane jest przede wszystkim do widowni, bez której cała działalność ruchu rekonstrukcyjnego nie miałaby sensu – robimy to dla Was przede wszystkim, aby pamięć o przeszłości nigdy nie umarła. Jednak na zaproszenie szkół, jak też innych instytucji, członkowie naszego Stowarzyszenia prowadzą „żywe lekcje historii”, gdyż wielu wychodzi z założenia, że wiedza jest lepiej przyswajana przez młodego człowieka, gdy ten może jej niejako „dotknąć”.
I właśnie do tego dążymy jako Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznej – by historia naszej Ojczyzny stała się bliższa, droższa i może przez to łatwiejsza do zrozumienia, gdyż „narody, które tracą pamięć, schodzą do rzędu plemienia”.
Sztandary
Obecnie Stowarzyszenie posiada dwa sztandary. Nasze Stowarzyszenia ma zaszczyt kontynuować pamięć i tradycje 51 pułku piechoty. Na znak tej więzi otrzymaliśmy w czasie II Zjazdu Brzeżańczyków w Iłży, który odbył się w dniach 13-16 VII 2011 r., „Sztandar Pamięci o 51 pułku piechoty Strzelców Kresowych im. Giuseppe Garibaldiego z Brzeżan”. Inicjatorem wręczenia sztandaru dla Stowarzyszeniu był Brzeżańczyk, Pan Alfred Tomaszewski. Sprawami dotyczącymi wykonania sztandaru zajmowali się Pani kpt. AK Irena Wesołowska oraz Pan Janusz Niedziałek. Sztandar został ufundowany ze składek darczyńców z całej Polski a także Polonii z Wielkiej Brytanii oraz Austrii. Dzięki zaangażowaniu śp. gen. Michała Kamińskiego, w dniu 9 sierpnia 2011 roku sztandar został poświęcony w Częstochowie na Jasnej Górze. Rodzicami chrzestnymi zostali Pani kpt. AK Irena Wesołowska oraz śp. gen. Michał Kamiński. Sztandar uczestniczy z nami w ważnych i podniosłych wydarzeniach min. w XXIII Zjeździe Brzeżańczyków w Polanicy Zdroju czy uroczystościach patriotycznych na terenie Iłży.
Drugi sztandar otrzymaliśmy w styczniu 2018 roku. Wręczył go nam Pan Ryszard Montusiewicz - Dyrektor TVP 3 Lublin oraz w imieniu Pana dr. Jana Tarczyńskiego - Dyrektora Centralnej Biblioteki Wojskowej Pan Wojciech Kuliński. Sztandar ten, będący repliką sztandaru bajończyków, uczestniczył wraz z nami na planie filmu dokumentalnego "Błękitna Armia 1917-1919" w reżyserii Leszka Wiśniewskiego. W ten oto symboliczny sposób nawiązaliśmy do historii 51 pułku piechoty, który swoje korzenie wywodził z Błękitnej Armii gen. Hallera.
